Devşirme Sistemi Nedir?

Osmanlı Devleti döneminde uygulanan devşirme sistemi aslında genellikle yoksul ailelerin çocuklarının toplanması ve sonrasında eğitilerek göreve getirilmesini temele alır. Rumeli ve Balkan topraklarında yer alan özellikle de yoksul ailelerin çocukları bu dönemde alınmış, çeşitli eğitimler görmüş ve görev sahibi olmuştur. Bu sistem aslında hem genç ve yetenekli çocukların fark edilmesini sağlamış hem de Osmanlı İmparatorluğu’nun genç beyinler kazanmasını kolaylaştırmıştır. Bu nedenle de döneminde sıklıkla tercih edilen bir uygulamadır. Aileler de bu dönemde devşirme sistemine çocuklarını vermeyi uygun görmüştür çünkü çocuklarını eğitim alanlarına gönderecek yeterliliğe sahip değillerdir ya da dönem içerisinde bulundukları yaşam alanlarında eğitim veren alanlar yer almamaktadır. Osmanlı’nın uyguladığı devşirme sistemi ise çocuklara okuma ve kendini geliştirme imkanı tanımıştır.

Devşirme Sistemi Nasıl Çalışır?

Osmanlı döneminde devşirme sistemi, Rum ve Balkan ailelerin çocuklarının alınıp eğitilmesini ve çeşitli görevlerde yer almasını kapsayan oldukça nitelikli bir sistemdir. Görülen sıkı eğitim sayesinde çocuklar yönetici, asker gibi üst mevkilere gelebilme imkanına sahip olmuştur.

Bu çocuklar seçilirken özellikle de dikkat çekmemesi için sarışın değil de esmer olmalarına özen gösterilirdi ancak en önemli kriterlerden biri alınacak olan çocuğun evdeki tek erkek çocuk olmamasıydı. Tek erkek çocuğu olan ailelerden çocuk alınmıyordu.

Devşirme sistemi ile alınan çocuklar belli yetenekleri doğrultusunda eğitim görüyor ve buna uygun şekilde yetiştirilip göreve getiriliyorlardı. Örneğin güçlü ve sağlam yapıya sahip olan gençler Yeniçeri eğitimi alıyor ve Yeniçeri olmaya uygun şekilde gelişiyordu. Zihinsel anlamda yetkinlik sahibi olan ya da devlet işlerinde uygun iş görebileceği düşünülen çocuklar ise saraya alınıyordu ve burada uygun mevkilere göre eğitim görüyorlardı. Bu dönemde devlet adamlarının, komutan ve askerlerin pek çoğu devşirme sistemi ile göreve gelen ve öncesinde devşirme sistemi ile eğitilen gençlerdi.

Devşirme Sisteminin Katkıları Nelerdir?

Devşirme sistemi temelde daha fazla gencin göreve getirilmesi için aslında oldukça faydalı olmuştur. Bunu dışında devşirme sistemi genç ve yetenekli ancak eğitim göremeyecek gençlerin de keşfedilmesine katkı sağlamıştır. Bu sistem sayesinde Rum ve Balkan gençlerinin bir kısmı eğitim görme imkanına sahip olarak Osmanlı sarayında farklı ve önemli pek çok görevde yer alabilmiştir. Bu görevler kimi zaman üst düzey yöneticiler, kimi zaman el becerisi gerektiren üst düzey işler, kimi zaman askeri alanda iyi mevkiler olarak kendini göstermiştir.